พระพุทธรูปปางตรัสรู้ หรือปางสมาธิ

พระพุทธรูปปางตรัสรู้ หรือปางสมาธิ
Enlightened Posture or Meditation Posture

ณ ใต้ต้นโพธิ์ หลังจากที่พระมหาบุรุษได้มีชัยชนะเหนือพญามารแล้ว ทรงเริ่มบำเพ็ญสมาธิต่อไป เมื่อจิตตั้งมั่นบริสุทธิ์ผ่องใสแล้ว ในยามต้นของคืนนั้นพระองค์ได้หยั่งรู้อดีตอันยาวไกลได้ตลอดหลายแสนชาติไม่มีที่สิ้นสุด (ปุพเพนิวาสนานุสสติญาณ) ในยามที่สองได้หยั่งรู้ว่าสัตว์ทั้งหลายเกิดมาแล้วตายไป ประสบสุขและทุกข์ตามกรรมที่ทำไว้ ทำให้พระองค์เห็นอย่างแจ่มแจ้ง สรรพสัตว์นั้นเวียนเกิดเวียนตายในโลกนี้อย่างไร (จุตูปปาตญาณ) ในยามสุดท้าย พระองค์ทรงทราบหนทางซึ่งเมื่อบุคคลปฏิบัติตามแล้วจะสามารถชนะทุกข์ทั้งปวงในโลกนี้ และประสบสุขที่แท้จริง (อาสวักขยญาณ) นั่นคือ หยั่งทราบถึงทุกข์และสาเหตุของมัน ทราบความดับทุกข์ และวิธีดับทุกข์ (อริยสัจ 4) นับได้ว่าพระองค์ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ ผู้ตรัสรู้รู้ชอบด้วยพระองค์เอง ตรงกับวันเพ็ญ เดือน 6 (วิสาขปุณณมี) ขณะมีพระชนม์ได้ 35 พรรษา

The Great Man defeated the Mara and continued his meditation. During the first watch of the night, his mind was clear and he gained the knowledge of his former lives (Pubbe Nivasanussati Nana). In the second watch, he next obtained the power to see that all beings had Karmas of their own. He saw the death and rebirth of all beings, (Sutupupata Nana). In the third watch, he gained knowledge by which any follower could defeat all sufferings and gained real happiness (Asavakkhaya Nana), and he understood the Four Noble Truths: Suffering (Dukkha), Sourch of Suffering (Samudaya). The Cessation of Suffering (Nirodha) and The Way Leading to the Cessation of Suffering (Magga). The Great Man, by himself, attained Supreme Enlightment and becam Samma Sambuddha, The Perfectly Enlightened One, on the full moon Day of Vesakha month, the sixth lunar month, at the age of thirty-five.